o'cockaigne

Nieuwe informatie betreffende Greyhounds suggereert dat Deerhounds een derde type stollingsstoornis kunnen ervaren, trombotische ziekte (trombose) genaamd, waarbij een bloedstolsel zich op de verkeerde plaats of op het verkeerde moment vormt.

door John Dillberger, DVM, PhD

Herdrukt uit het november/december 2020 nummer van The Claymore.

Ik heb in het verleden geschreven over twee bloedstollingsstoornissen bij Deerhounds die langdurige of ongepaste bloedingen veroorzaken: factor VII-Deficiency en hyperfibrinolysesyndroom, ook bekend als vertraagd postoperatief bloedingssyndroom (DBS). Beide aandoeningen komen voor bij andere rassen.

Factor VII-Deficiency kan de vorming van stolsels vertragen, zodat een hond overmatig bloedt uit een wond, hetzij per ongeluk of chirurgisch. De ziekte treedt op wanneer een hond twee exemplaren van een variant van het factor VII-gen erft.

Hyperfibrinolysesyndroom is waarschijnlijk ook erfelijk, maar de genetische basis is nog niet uitgewerkt. Fibrinolyse (uitgesproken als “fib-rin-ALL-iss-iss”) is de medische term voor het proces waarbij een bloedstolsel oplost nadat een beschadigd bloedvat is genezen. Het komt van de woorden “fibrine”, het kleverige, draadachtige eiwit dat een stolsel vormt, en “lysis”, wat Grieks is voor vrijmaken of ontbinden. Honden met Hyperfibrinolyse Syndroom maken bloedstolsels goed, maar de stolsels lossen te snel op. Aangetaste honden bloeden niet overmatig tijdens de operatie. In plaats daarvan beginnen ze een of twee dagen na de operatie te bloeden op de operatieplaats.

Opkomende informatie in Greyhounds suggereert dat Deerhounds een derde type stollingsstoornis kunnen ervaren, trombotische ziekte genaamd, waarbij een bloedstolsel zich op de verkeerde plaats of op het verkeerde moment vormt. De naam komt van de medische term voor een bloedstolsel (“trombus”). Het proces van stolselvorming wordt “trombose” genoemd.

De gevolgen van een trombotische ziekte kunnen net zo gevaarlijk zijn als die van een bloedingsstoornis. Een bloedstolsel op de verkeerde plaats vermindert of snijdt de bloedtoevoer naar stroomafwaartse weefsels af, die kunnen dan afsterven door gebrek aan zuurstof. Als het stolsel een groot bloedvat blokkeert, kan het de bloeddruk achter het stolsel verhogen, waardoor het hart wordt belast.

In de afgelopen 30 jaar heb ik gehoord van veel Deerhounds die bloedstolsels op de verkeerde plaats ontwikkelden. Soms werd dit pas ontdekt tijdens een operatie of bij autopsie. Hetzelfde geldt voor mensen, waar trombose vaak een uitdaging is om te diagnosticeren, zelfs als het vermoeden bestaat.

Lezers herinneren zich bijvoorbeeld misschien mijn column uit 2015 over Lynn Robbs 7-jarige reu genaamd Ioan. Ioan had meerdere gezondheidsproblemen, één daarvan was een bloedstolsel in de ader die zijn milt verliet en die werd gevonden tijdens een echografisch onderzoek. Bij necropsie ontdekte de patholoog dat Ioan ook een bloedstolsel had in zijn poortader, die bloed van het darmkanaal naar de lever transporteert. De Deerhound Gezondheidsenquête van 2011 bevat vermeldingen op chirurgische en necropsie bevindingen, van een 4 1/2 jaar oude teef die, net als Ioan, trombose van de milt- en poortaderen had, en een 4-jarige reu die “vermoedelijke lever- en maagdarmkanaaltrombose” had. Mijn eigen 4-jarige teef kreeg plotselinge, dodelijke longtrombose terwijl we op de National Specialty in Harrisburg, Pennsylvania waren.

Onlangs wees Barb Heidenreich me op een nieuw artikel van Dr. Guillermo Couto met een bespreking op trombotische ziekten bij Greyhounds. Als u mijn column regelmatig leest, herkent u Dr. Couto wellicht als de veterinaire onderzoeker die het hyperfibrinolysesyndroom bij Greyhounds heeft geïdentificeerd en bestudeerd en die klinische proeven heeft uitgevoerd met een geneesmiddel (aminocapronzuur of Amicar®) dat de ziekte kan voorkomen en mee worden behandeld. De behandeling die hij pionierde, heeft deze kostbare en mogelijk dodelijke aandoening bij zowel Deerhounds als Greyhounds voorkomen.

Deze maand wil ik informatie delen over trombotische ziekten bij windhonden. Op basis van mijn ervaring en overeenkomsten in de fysiologie van Greyhounds en Deerhounds, denk ik dat het waarschijnlijk is dat trombotische aandoeningen ook bij ons ras voorkomen. Als dat zo is, kan de kennis die is opgedaan met Greyhounds, net als bij het Hyperfibrinolyse-syndroom, ten goede komen aan Deerhounds.

Trombotische ziekte in het algemeen.

Twee medische termen komen herhaaldelijk naar voren bij het bespreken van trombotische ziekte, beide bedacht door patholoog Rudolph Virchow in de jaren 1850. Een daarvan is ’trombus’, wat een ander woord is voor een stolsel. De andere is ‘embolus’, wat het Griekse woord is voor een wigvormig object. Een embolus is een abnormaal deeltje dat in het bloed drijft, zoals een luchtbel, een stukje vezelig kraakbeen of een stukje trombus. Een embolie is gevaarlijk omdat de embolie zich kan nestelen in een bloedvat en dit kan blokkeren. Wanneer de embolus een fragment van een bloedstolsel is, wordt de situatie “trombo-embolie” genoemd, vaak afgekort als TE. TE is een mogelijk gevolg van een trombotische ziekte.

Trombotische ziekte kan worden veroorzaakt door lokale factoren. Schade aan de voering van het bloedvat zal bijvoorbeeld leiden tot de vorming van een stolsel op de plaats van de schade. Dit is de oorzaak van de meeste hartaanvallen bij mensen, waarbij atherosclerose in een kransslagader een stolsel veroorzaakt dat de bloedtoevoer naar een deel van het hart beperkt of volledig blokkeert. Een andere lokale factor die de vorming van een bloedstolsel kan veroorzaken, is het vertragen van de bloedstroom. Dit is wat er gebeurt bij honden en mensen met een hartritmestoornis die atriale fibrillatie wordt genoemd. Een fibrillerend (vibrerend) atrium kan geen bloed rondpompen en het stilstaande bloed in het atrium is vatbaar voor stolling.

Trombotische ziekte kan ook worden veroorzaakt door zogenaamde systemische factoren die het bloedstollingssysteem gevoelig maken, waardoor het vatbaar wordt voor stolsels. Wanneer bijvoorbeeld een hond gewond raakt, vooral als de verwonding aanzienlijk is, is een van de vele reacties dat het bloedstollingssysteem gevoelig wordt om stolsels te vormen. Evolutionair gezien biedt dit een duidelijk voordeel, omdat het de kans op levensbedreigend bloedverlies door verwondingen die optreden bij jagen of vechten verkleint.

Een andere situatie die het risico op trombotische aandoeningen verhoogt, is een abnormaal hoog aantal rode bloedcellen in de bloedsomloop. Dit maakt niet alleen het bloed dikker, maar het maakt het bloed ook vatbaarder voor het vormen van stolsels. De onderliggende reden is onbekend, hoewel een mogelijkheid is dat het simpelweg de botsingen tussen bloedcellen en bloedvatwanden vergroot, wat leidt tot meer bloedvatschade.

Trombotische ziekte bij Greyhounds.

Greyhounds en Deerhounds hebben gemiddeld meer rode bloedcellen in omloop dan niet-windhondenrassen, waardoor Greyhounds en Deerhounds vatbaarder kunnen worden voor trombotische ziekten. Aan de andere kant hebben beide rassen ook minder bloedplaatjes en een grotere antitrombineactiviteit (een enzym dat de bloedstolling remt) in hun bloed, wat dat risico kan compenseren.

Beweging en opwinding kunnen het aantal rode bloedcellen in de bloedsomloop verhogen. Dit is tot in detail bestudeerd bij Greyhounds. Kort na het starten van een race krijgt een Greyhound een golf van adrenaline. Dit veroorzaakt onder andere een massale samentrekking van de milt, die een reservoir is van zowel rode bloedcellen als bloedplaatjes. Wanneer de milt samentrekt, neemt het aantal circulerende rode bloedcellen en bloedplaatjes plotseling toe. Bij sommige Greyhounds kan het bloed tijdens of direct na een race voor 80% uit cellen bestaan, in plaats van de gebruikelijke 55%! Deze toename van rode bloedcellen verbetert duidelijk de prestaties door zuurstof efficiënter aan de spieren van de hond te leveren, en het verhoogt ook het vermogen van het bloed om het melkzuur dat door die spieren wordt geproduceerd te neutraliseren. Maar het maakt het bloed ook stroperiger en zorgt ervoor dat het hart harder moet werken om het bloed te verplaatsen. En het kan ook het risico op stolselvorming vergroten.

Er zijn verschillende soorten trombotische ziekten gemeld bij windhonden. Er zijn bijvoorbeeld meldingen van TE in de hersenen of het ruggenmerg van Greyhounds en andere windhonden. Recente beoordelingen beschreven ook trombose in de aorta en iliacale slagaders van verschillende Greyhounds en TE in de longen van een Greyhound. Hoewel sommige honden van andere rassen in deze rapporten onderliggende aandoeningen hadden, zoals kanker of hartaandoeningen, waren de meeste van de getroffen Greyhounds en andere windhonden verder gezond.

Bij de meeste Greyhound-patiënten die door Dr. Couto werden behandeld of door anderen werden beschreven, werden onderliggende stollingsafwijkingen niet vastgesteld met behulp van een uitgebreide reeks laboratoriumtests. Hij merkt op dat oude rapporten (1970) suggereren dat Greyhounds en andere windhonden kronkelige slagaders kunnen hebben, verharding van de slagaders (arteriosclerose) of vetafzettingen in slagaderwanden (atheromen) kunnen ontwikkelen. Elk van deze zou de hogere prevalentie van trombotische aandoeningen bij windhonden kunnen verklaren. Er zijn echter geen recente meldingen van een van deze onderliggende aandoeningen bij een windhondenras.

Trombotische ziekte in de hersenen (beroerte)

In de ervaring van Dr. Couto is TE in de hersenen gebruikelijk bij Greyhounds en andere windhonden. TE in de hersenen is als een beroerte bij mensen. Hier is hoe Dr. Couto beroerte in Greyhounds uitlegt, met enkele van de medische termen vertaald:

“De typische presentatie is die van een oudere (8- tot 10-jarige) hond, met peracuut [plotseling] begin van CZS [centraal zenuwstelsel] tekenen bestaande uit ataxie [onvaste gang], speekselvloed, nystagmus [snel, ritmisch oogbeweging], toevallen of een combinatie van neurologische symptomen; naar mijn ervaring vertonen de meeste honden centrale vestibulaire tekenen [verlies van evenwicht, hoofdhelling, neiging tot cirkelen]. Resultaten van magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) onthullen typisch een goed gedefinieerde laesie die voornamelijk de grijze stof in het vasculaire gebied van de belangrijkste cerebrale of cerebellaire slagaders of een perforerende tak van dergelijke slagaders omvat. De meeste honden hebben een enkele laesie.”

Uit een onderzoek uit 2006 onder 40 honden met een beroerte (Garosi et al.) bleek dat Greyhounds het op één na meest getroffen ras waren (13%), alleen overtroffen door Cavalier King Charles Spaniels (20%). Uit een onderzoek uit 2014 van 21 Greyhounds met beroertes (Kent et al.) bleek dat de leeftijd waarop een beroerte optrad, varieerde van 2 tot 12 jaar. Meest getroffen Greyhounds geëvalueerd door Dr. Couto of gerapporteerd door Kent et al. had normale resultaten van de bloedstollingstest.

Trombotische ziekte in het ruggenmerg (ruggenmerginfarct).

Dr. Couto heeft ook een subgroep van jonge, actief racende Greyhounds geïdentificeerd die binnen 50 tot 75 meter na het starten van de race peracute ruggenmergsignalen ontwikkelen. Zoals hij uitlegt:

“De meeste trainers en dierenartsen noemen de oorzaak fibrocartilaginous emboli (FCE), ondanks het feit dat, voor zover ik weet, geen beeldvormende of pathologische studies de laesies hebben gedocumenteerd. Hoewel we beperkte gegevens hebben van geavanceerde beeldvorming, hadden de meeste aangetaste honden die MRI ondergingen tekenen van arteriële trombose. Bij de meeste honden is de reactie op plaatjesaggregatieremmers snel (uren), wat wijst op een trombus in tegenstelling tot FCE. Interessant is dat deze episodes lijken samen te vallen met de vermeende samentrekking van de milt secundair aan de afgifte van catecholamine, waardoor het aantal rode bloedcellen in de bloedsomloop snel toeneemt. Naast de hierboven genoemde arteriële trombose, hebben we peracute trombose van de spinale veneuze sinussen gezien bij ‘huis’ Greyhounds vanaf een leeftijd van 18 maanden.”

Deze paragraaf trok mijn aandacht. U herinnert zich misschien dat de uitgave van januari/februari 2013 van The Claymore een artikel van Harriet King bevatte met de titel “Bryce’s Tale: A Saga of FCE”. Harriets jonge Deerhounds, JD en Bryce, hadden hun gebruikelijke ochtendspeelsessie en gingen toen elk naar hun bench voor een dutje. Toen Harriet een uur later controleerde, was Bryce vanaf zijn nek verlamd. Ze nam hem onmiddellijk mee naar een veterinaire neuroloog in het Veterinary Specialty Hospital van UC Davis, waar de diagnose FCE werd gesteld. Hij kreeg de standaardbehandeling – corticosteroïden en antibiotica – gevolgd door wekenlange fysiotherapie.

Ik was persoonlijk vele jaren geleden getuige van een aflevering van schijnbare FCE bij een Deerhound bij een National Specialty in Vergennes, Vermont. Betty Stephenson en ik werden allebei geroepen om een ​​hond te onderzoeken die plotseling zwak en wiebelig in zijn achterhand was geworden. Bij onderzoek werden gebreken in reflexen in de achterpoten aan het licht gebracht. Het was duidelijk dat de hond een acute episode van schade aan zijn lumbale ruggenmerg had. Ik weet niet meer wie de eigenaar was of wat er van de hond is geworden.

Beroerte behandelen.

Dr. Couto behandelt honden met een beroerte in de hersenen of het ruggenmerg met behulp van anti-bloedplaatjes medicijnen. Aspirine is zijn eerste keuze. In zijn eigen woorden:

“Mijn ervaring is dat aspirine in een dosering van 40,5 mg (de helft van een aspirine van 81 mg) per hond via de mond, elke 24 uur, effectief is bij de meeste honden die kort na de ontwikkeling van klinische symptomen worden behandeld. Bij sommige honden resulteert de toediening van aspirine thuis door hun eigenaars vaak in een duidelijke verbetering of zelfs verdwijning van de meeste neurologische symptomen tegen de tijd dat de patiënt in de kliniek arriveert. We gaan voor onbepaalde tijd door met deze behandeling en tot nu toe heb ik slechts twee honden gedocumenteerd die een terugval kregen.

“… we hebben gedocumenteerd dat 40,5 mg aspirine [via de mond] eenmaal daags de bloedplaatjesaggregatie bij Greyhounds aanzienlijk vermindert. We konden geen afname van de bloedplaatjesaggregatie aantonen bij een klein aantal Greyhounds waarbij we clopidogrel (Plavix) gebruikten; dit kan te wijten zijn aan het feit dat de laatste een cytochroom P450 (CYP450)-afhankelijk geneesmiddel is. Anekdotisch kan clopidogrel echter gunstig zijn bij Greyhounds.” (S. Shropshire, DVM, DACVIM, Colorado State University, persoonlijke communicatie).

Trombotische ziekte in de aorta bij Greyhounds.

Greyhounds kunnen een bloedstolsel in hun aorta ontwikkelen, vaak aan het einde waar het zich splitst in twee iliacale slagaders die de achterpoten van bloed voorzien. Aangetaste Greyhounds hebben meestal intermitterende, progressieve kreupelheid van de achterste ledematen die vaak in één been begint en geleidelijk het andere beïnvloedt. Zwelling en blauwe plekken van de aangedane ledemaat komen vaak voor. Bij de meeste getroffen Greyhounds onthult lichamelijk onderzoek ook een verschil in de sterkte van de femorale pulsen tussen de twee achterpoten. Echografie is de beste beeldvormende methode voor diagnose.

Een document uit 2012 van 31 gevallen van aortatrombose (Lake-Bakaar et al.) stelde dat geen enkel ras oververtegenwoordigd was in de casusreeks. Maar in een recente studie van 100 honden met aortatrombose (Ruehl et al., 2020), waren Greyhounds het op één na meest voorkomende ras, goed voor 14% van de gevallen. Ze waren bijna glijk met het meest voorkomende ras (Labrador Retrievers), wat goed was voor 16% van de gevallen.

Behandeling voor trombotische ziekte in de aorta is aspirine, zoals beschreven voor een beroerte. Bij een Greyhound die niet reageert op aspirinetherapie of die ernstige oedeem/kneuzingen heeft, heeft Dr. Couto met succes warfarine gebruikt; dit kan echter het beste worden gedaan onder toezicht van een veterinair specialist, aangezien de dosering moet worden aangepast op basis van stolling.

Het beeld dat naar voren is gekomen is dat Greyhounds waarschijnlijk een groter risico hebben op trombose dan honden in het algemeen. Voor zover het verhoogde risico te wijten is aan een fysiologische factor, zoals een hoger aantal rode bloedcellen, wordt het risico waarschijnlijk gedeeld met andere windhondenrassen, waaronder Deerhounds. Mijn eigen anekdotische ervaring suggereert van wel.

Praktisch gezien zijn er twee consequenties voor eigenaren van Deerhounds. Ten eerste is het belangrijk om trombose toe te voegen aan de lijst met mogelijke oorzaken van ziekte in ons ras. En ik denk dat trombotische ziekte bovenaan de lijst moet staan ​​voor een Deerhound die plotselinge symptomen van hersenbeschadiging ervaart, zoals beroerte-achtige tekenen, hoofdhelling of cirkelen, of plotselinge symptomen van beschadiging van het ruggenmerg, zoals zwakte of verlamming in een of meer poten. Evenzo moet bij een Deerhound met symptomen van leverziekte of miltziekte trombose een van de onderzochte mogelijkheden zijn.

De tweede praktische consequentie is dat de meeste dierenartsen niet bekend zullen zijn met de nieuwe informatie over trombotische ziekten bij Greyhounds, en nog minder artsen zullen eraan denken om die informatie op Deerhounds toe te passen. Om die reden is het misschien een goed idee om dit artikel uit te printen en aan uw dierenarts te geven, alleen om het probleem op haar of zijn radarscherm te zetten.

References

Couto GC (2020). “Why do some Greyhounds bleed and others clot excessively?” Veterinary Practice News at https://www.veterinarypracticenews.ca/why-do-some-Greyhounds-bleed-and-others-clot-excessively/.

Garosi L, McConnell JF, Platt SR, Barone G, Baron JC, de Lahunta A, Schatzberg S.J (2006). Clinical and topographic magnetic resonance characteristics of suspected brain infarction in 40 dogs. Journal of Veterinary Internal Medicine 20: 311–321.

Kent M, Glass EN, Haley AC, March P, Rozanski EA, Galban EM, Bertalan A, Platt SR (2014). Ischemic stroke in Greyhounds: 21 cases (2007–2013). Journal of the American Veterinary Medical Association 245: 113–117.

Lake-Bakaar GA, Johnson EG, Griffiths LG (2012). Aortic thrombosis in dogs: 31 cases (2000–2010). Journal of the American Veterinary Medical Association 241: 910-915.

Ruehl M, Lynch A, O’Toole TE, Morris B, Rush J, Couto C, Hmelo A, Sonnenschein S, Butler A, Guillaumin J (2020). Prognostic indicators in dogs with aortic thrombosis: 100 cases (1997-2014). Journal of Veterinary Internal Medicine at https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/jvim.15874.