Zonnesteek bij honden.

Honden kunnen zeer slecht tegen de warmte, al bij een temperatuur van 22 – 25 ºC reduceren ze hun lichamelijke bezigheden en zoeken ze een koel plekje op. Een hoge omgevingstemperatuur kan zeer gevaarlijk zijn voor honden omdat ze niet, zoals wij mensen, kunnen transpireren en zodoende hun lichaamstemperatuur kunnen regelen. Honden hebben geen zweetklieren in hun lichaam, alleen een paar aan de onderkant van hun voeten en op de neusspiegel maar deze zijn niet genoeg om het lichaam koel te houden. Hun lichaamstemperatuur wordt in hoofdzaak geregeld door te hijgen. Door dit hijgen verliezen ze veel vocht en dit moet regelmatig worden aangevuld om er voor te zorgen dat de opwarming van het lichaam niet sneller gaat dan de warmte afgifte. Bij een temperatuur van 28 – 30 ºC werkt dit mechanisme niet meer voldoende en begint de lichaamstemperatuur te stijgen. Als dan ook de omgevingstemperatuur de compensatiegrenzen van de hond te boven gaat, kan de hond al zeer snel oververhit raken.

Het gebeurt ieder jaar weer; honden die in de zomer in de auto worden achtergelaten. De auto staat dan misschien in eerste instantie in de schaduw maar al snel verandert de situatie omdat de zon draait. De mensen staan er niet bij stil hoe snel de temperatuur in de auto oploopt, zelfs met de raampjes op een kier. Hieronder een tabelletje om u te laten schrikken.

Buitentemperatuur Temperatuur in de auto

na 5 min. 10 min. 30 min. 60 min.

20º 24º 27º 36º 46º

22º 26º 29º 38º 48º

24º 28º 31º 40º 50º

26º 30º 33º 42º 52º

28º 32º 35º 44º 54º

30º 34º 37º 46º 56º

32º 36º 39º 48º 58º

34º 38º 41º 50º 60º

36º 40º 43º 52º 62º

38º 42º 45º 54º 64º

40º 44º 47º 56º 66º

(rood is levensbedreigend)

U ziet dat zelfs bij een buitentemperatuur van 20ºC, de temperatuur in de auto met een uur gestegen is tot 46ºC, een temperatuur waarbij de hond zijn warmtehuishouding absoluut niet meer kan regelen en in een noodsituatie verkeert; de hond zal zeer waarschijnlijk binnen een uur overlijden! U begrijpt dat een bakje water een de raampjes op een kier, zelfs bij deze buitentemperatuur niet toereikend zijn.

Hoe herkent u een zonnesteek bij een hond?

De eerste klinische symptomen van een oververhitting zien er als volgt uit:

een aanhoudend, sterk hijgen
heftig kwijlen
de binnenkant van de oren zijn zeer rood en warm
de hond houdt zijn hals gestrekt en de tong hangt ver uit zijn bek
de hond is onrustig, nerveus of zelfs in paniek

De hond probeert door heftig te hijgen zijn temperatuur naar beneden te krijgen. Hij zal proberen om een koele plek te vinden. Lukt dit niet omdat hij is vastgebonden of in de auto zit dan zal zijn toestand dramatisch verslechteren en komt het tot een ‘zonnesteek’:

het ademen wordt sneller en oppervlakkiger (Tachypneu)
versnelde hartslag (Tachycardie)
sterk rode slijmvliezen en tong
de hond wordt steeds apathischer
de hond vertoont ongecontroleerde bewegingen
eventueel begeleid met overgeven en/of bloederige diarree
de lichaamstemperatuur stijgt boven de 40ºC
hartritmestoornissen (Arrhytmia)

Deze oververhittingstoestand voert tot een collaps. De hond bevindt zich in shocktoestand.

de slijmvliezen kleuren blauwachtig
de hond begint te beven/trillen en vertoont krampen

Dan volgt:

bewusteloosheid
coma
de dood

Eerste hulp.

De eerste hulp die u kan bieden is proberen de lichaamstemperatuur te laten dalen en de bloedsomloop te stabiliseren.

De hond onmiddellijk op een koele, schaduwrijke plek leggen
Direct beginnen de hond af te koelen. Het beste met stromend water vanuit en slang of emmer. Niet met ijskoud water want dan vernauwen de kleine bloedvaten en wordt de warmte afvoer belemmerd. Begin bij de poten en ga langzaam omhoog en richting kop. Niet te snel, ook dat is niet goed voor de bloedsomloop. Ook kan men koele, natte handdoeken gebruiken maar deze moeten zeer regelmatig vervangen worden want ze worden snel warm. Als het mogelijk is, regelmatig de lichaamstemperatuur meten om onderkoeling te voorkomen. Ideaal is als de lichaamstemperatuur tot 39,4ºC wordt gekoeld in een tijdsbestek van 30 – 60 minuten.
Is de hond bij bewustzijn, geef hem dan handwarm water te drinken. In geen geval een bewusteloze of half bewusteloze hond water in de bek gieten! De hond moet zelfstandig drinken.
Breng de hond zo snel mogelijk naar een dierenarts. Bel van te voren of ze open zijn en zeg dat het om een oververhitting gaat zodat ze vooraf maatregelen kunnen treffen.

Transporteer de hond in een zo koel mogelijke auto en absoluut niet in een bench. Deze kan als sauna fungeren. Koel de hond onderweg met vochtige handdoeken en zet de ramen open voor een goede luchtcirculatie.

Wat te doen als de hond niet meer bij bewustzijn is?

leg de hond op zijn zij
de kop met gestrekte hals recht naar voren legen
trek de tong uit de bek
de hond met natte handdoeken afdekken en direct naar de dierenarts brengen

Het is zeer belangrijk dat de hond, ook al toont hij gestabiliseerd na de eerste hulp, naar de dierenarts gebracht wordt. De meeste honden hebben na een zonnesteek een infuus en verdere medicatie nodig. Om na te kijken of alle organen nog goed functioneren is een bloedonderzoek noodzakelijk. Er kunnen complicaties als bloedstollingsstoornissen, nierfalen en hersenoedeem optreden. Het is zeer belangrijk dat de hond de eerste 24 – 48 uur onder toezicht van een dierenarts blijft.

Hoe kunt u al deze ellende voorkomen?

ga alleen ’s morgen vroeg of ’s avonds laat wandelen
mijd de middag- en namiddag hitte
vermijd het transporteren van honden in een auto zonder airco
zelfs het vervoeren in een auto met airco alleen dan doen als het echt noodzakelijk is
neem altijd ruim voldoende water mee zodat de hond onderweg kan drinken
scheer uw hond in de zomermaanden als hij een lange, dichte vacht heeft
en het belangrijkste: laat uw hond NOOIT in de auto, ook niet voor 5 minuten!!!

Maar denk er aan dat ook in het vroege voorjaar, de zon al behoorlijk sterk kan zijn en de temperatuur in de auto verrassend kan oplopen als deze in de zon staat.

Wat moet u doen als u een hond in een auto ziet zitten die in de zon staat.

Kijk niet de ander kant op en loop niet weg!!!

Laat de eigenaar zoeken of laat deze, indien mogelijk, omroepen. Komt de eigenaar niet snel opdagen, bel de politie of brandweer. Bevindt de hond zich in een levensbedreigende situatie (paniek of bewusteloos), dan moet hij direct bevrijd worden. Daar het natuurlijk strafbaar is als u een ruitje inslaat moet u er voor zorgen dat er getuigen zijn (die zien dat de hond er slecht aan toe is) en neem beelden van de hond op met een camera. Bel in ieder geval altijd de politie!

Gedeeltelijk overgenomen uit ‘Unsere Windhunde’ sept. 2015

o'cockaigne